نظام رسانه‌ای و حقوقی مطبوعات در نشریات کشور ( بخش چهارم )

اخلاق رسانه ای/مبارزه اخلاق رسانه ای با امپریالیسم فرهنگی/نوشته کلیفورد-جی-کریستیانز/ترجمه:مینو بهتاش/فصلنامه رسانه:سال هفتم،شماره سوم،1375
نویسنده در این مقاله به طور کل به شاخص های اخلاق رسانه ای وتقابل میان آن با امپریالیسم فرهنگی می پردازد نویسنده در ابتدای این مقاله اخلاق رسانه ای را به سه شاخصه اصلی:خبری،خدمات وتولیدات وتفریح و سرگرمی تقسیم می کند و معتقد است در جوامع سرمایه داری،دست اندر کاران روزنامه نگاری وتبلیغات وسرگرمی ها اغلب به یک موسسه مشابه تعلق دارند وبه طور مستقیم وبا غیر مستقیم در کارشان با هر سه عرصه رسانه ای بر خورد می کنند .
به عقیده نویسنده از ترکیب منافع کارهای مربوط به رسانه ها پنج مسئله اصلی دستور کار را تحت شعاع قرار می دهند:راز داری،گفتن حقیقت،سود ومنفعت طلبی،خشونت ومشارکت سیاسی. که بر طبق مقتضیات شغلی هریک از این مسائل اخلاقی در سطوح مشخص ظاهر می شوند . نویسنده در ادامه رازداری را اولین مسئله در اخلاق رسانه ای می داند که همواره عدم رعایت آن خشم زیادی در پی دارد وی معتقد است باید بین کسب خبر و ورود به حریم شخصی افراد تمایز قائل شد. نویسنده در ادامه در تشریح حقیقت گویی،توضیح می دهد که در علم ارتباطات در تمامی شرایط وهمواره باید به دنبال حقیقت ویا حفظ آن بود اما هیچ گاه نباید به فریب کاری تبدیل شود .
نویسنده در توضیح مسئله سود دهی وانتفاع در حوزه رسانه ای معتقد است که بازگشت مقادیر قابل توجهی سود از سرمایه های صاحبان رسانه ها توجیه پذیر است اما اینکه این مسئله در خدمت مسائل حکومتی ومنافع بوروکراسی قرار گیرد قابل توجیه نیست .
در واقع باید مرز بین در خواست های مختلف منطقی و عوام فریبی را مشخص کرد .
نویسنده در بخش دیگری از این مقاله با اشاره به مسئله خشونت در رسانه ها آن را یک مسئله اخلاق جدی معرفی می کند که به موازین بشری لطمه وارد می کند به عقیده وی نباید به نام جواب گویی به افکار عمومی،تفریحات خشن را در رسانه ها ترویج کرد واز خود سلب مسئولیت کرد. اخلاق حکم می کند حتی به قیمت کاهش منافع صاحبان رسانه ها از ترویج بی رویه برنامه ها ومطالب خشونت آمیز کاست .
وی در پایان این نوشتار با اشاره به پیشرفت های چشم گیر تکنولوژی های ارتباطی،اعتقاد دارد طرفداران اخلاق رسانه ای این تکنولوژی ها را با وجود تمام منافعی که ممکن است داشته باشند به چشم سلاح هایی در جهت حفظ منافع کشورهای سرمایه داری غربی از نظر تکنولوژی می نگرند .
چرا که از نظر آنان فیلم ها،اطلاعات واخبار مربوط به کشورهای سلطه گر،آنها را از دسترسی به هویت واقعی خویش بازداشته است .

بررسی تطبیقی نقش شورای مطبوعات در حراست از آزادی استقلال واخلاق حرفه ای روزنامه نگاری/پایان نامه کارشناسی ارشد/عباس اسدی،دانشگاه علامه طباطبایی/دانشکده علوم اجتماعی – سال تحصیلی 81-1380
نویسنده در این تحقیق کوشیده است با بررسی شرایط، پیشینه ونوع فعالیت حرفه‌ای روزنامه نگاری در ایران وجهان نقش شورای مطبوعات را در حراست از سه مقوله آزادی،استقلال واخلاق حرفه ای روزنامه نگاری تبین وتشریح نماید ودر همین راستا نحوه شکل گیری وفعالیت این شوراها را در کشورهای انگلستان،مصر وهند مورد تاکید قرار گرفته وشباهت های آنها به طور مفصل شرح داده شده به طوری که هر فصل آن می تواند پایان نامه ای مجزا باشد .
در فصل اول این پایان نامه محقق ضمن بررسی زمینه های پیدایش وگسترش شورای مطبوعات در جهان نخستین شورای مطبوعات در ایران وجهان،اهداف شورای مطبوعات بررسی نظریات صاحب نظران حرفه ای در باره استقلال واخلاق حرفه ای روزنامه نگاری در حراست از این مفاهیم می پردازد. محقق در این فصل توانسته پس از بررسی ومطالعه اصول ومقررات اخلاق حرفه ای روزنامه نگاری بیش از بیست اصل اخلاق را ارائه دهد .
در فصل دوم که اختصاص به شورای مطبوعات انگلستان دارد به موضوعاتی چون شکل گیری شورای مطبوعات در این کشور،تجربیات عملی شورای مطبوعات انگلستان، گزارش هایی در زمینه رعایت یا عدم رعایت اخلاق حرفه ای از سوی مطبوعات این کشور وآخرین اصول اخلاق مطبوعاتی در این کشور اشاره شده است .
تمام مباحث مطرح شده در این فصل به گونه ای است که به هر علاقه مند رشته علوم ارتباطات وروزنامه نگاری اطلاعات جامع ومفصل از تمام ابعاد روزنامه نگاری انگلستان به خصوص مقررات واصول حرفه ای آن کشور ارائه می دهد که این خود بیانگر اهمیت این فصل از پایان نامه است .
در فصل سوم این پایان نامه که اختصاص به شورای مطبوعات هند دارد مطالبی را در خود گنجانده است که نشان دهنده جنگ وجدال بین حکومت وروزنامه نگاران هند برای از میدان به در کردن رقبا می باشد . که البته در این بین حکومت با تدوین وتصویب سخت ترین مقررات نه تنها به اهداف خود نرسیده بلکه عاقبت در برابر روزنامه نگاران تسلیم شده است.
از جمله مباحث جالب این فصل سوء استفاده گرو ههای مخالف دولت از روزنامه نگاران می باشد که آنها را به نقض اخلاق حرفه ای روزنامه نگاری وادار نمو ده اند .
آنچه در این فصل قابل توجه است یکی نقش شورای مطبوعات در این کشور است که به جای حکمیت بین روزنامه نگاران ودولت، بین روزنامه نگاران وگروههای مسلح میانجی گری می کند ودر پایان خود همین گروههای مسلح بیشترین شکایت را از روزنامه نگاران تسلیم شورا می کنند وآنها را به نقض اخلاق حرفه ای روزنامه نگاری متهم می کنند .
در ادامه این پایان نامه ودر فصل چهارم مقررات واصول اخلاق حرفه ای وشورای عالی مطبوعات مصر به همراه فراز ونشیب های آن مورد بحث وبررسی قرار گرفته است. جالب ترین ودر عین حال تامل انگیز ترین موضوع در این قسمت نفوذ عوامل بیگانه در مطبوعات مصر برای سرنگون کردن حکومت روسایی چون جهان عبدالناصر می باشد. از دیگر نکات جالب در این فصل نحوه شکل گیری ونوع ترکیب شورای چون این کشور است که با شورای مطبوعات انگلستان وهند تفاوت ماهیتی وساختاری دارد چرا که شورای مطبوعات مصر توسط بالاترین مقام حکومتی یعنی رئیس جمهور تشکیل شده و در واقع خط مشی های اساسی وصدور تصمیمات وآزادی این شورا بر عهده وی می باشد .
در ادامه ودر فصل بعد به بررسی شورای عالی مطبوعات در ایران پرداخته شده است.
در این فصل محقق ضمن بررسی اولین شکایت های مطبوعاتی در ایران وجایگاه رسالت مطبوعاتی در ایران،شکل های حرفه ای مطبوعاتی درایران را در چند دوره زمانی مورد بررسی قرار داده است. شکل هایی که در اغلب این دوره ها عمر پایداری نداشته اند واغلب تحت تاثیر حکومت های وقت به فعالیت های خارج از وظایف اولیه شان پرداخته اند. در ادامه محقق به بحث کلی انجمن صنفی وشورای مطبوعات در ایران پرداخته وسعی نموده با استناد به قوانین ومقررات مطبوعاتی در ایران نقاط ضعف وکمبود های آنها را مورد ارزیابی قرار دهد. ضمن اینکه در بخش دیگر به میثاق اخلاق حرفه ای روزنامه نگاری در ایران پرداخته که اغلب ارائه گزارشاتی در زمینه (دومین سمینار بررسی مسائل مطبوعات ایران) می باشد که در خرداد 1377 برگزار شده است .
در ادامه این پایان نامه ودر فصل ششم سه حلقه عملکرد شورای مطبوعات یعنی خود انظباطی، داوری وسرکشی مورد بحث قرار گرفته است. حلقه هایی که هریک به طور روشن ودقیق درجه آزادی استقلال واخلاق حرفه ای رسانه های هر کشور نشان می‌دهد. محقق در این فصل توضیح می دهد که در حلقه خود انظباطی که شاکی مراتب اعتراض خود را به نشریه ارسال می کند وسردبیر نیز طبق اصول اخلاق حرفه ای روزنامه نگاری بلا فاصله اصلاحیه را به همراه پوزش در نشریه منتشر می کند چون رسانه ها هم در فعالیت حرفه ای وهم در انتشار اصلاحیه اخلاق حرفه ای را رعایت می کنند تا مخاطبان خود را راضی نگه دارند،نقش شورای مطبوعات در رسیدگی به شکایات ونظارت بر اجرای اصول اخلاق حرفه ای کمرنگ می شود .
ولی در حلقه داوری که شورا نقش میانجی گری را ایفا می کند شورا از قوه قهریه وضمانت اجرایی بالاتری بر خوردار است چرا که در صورت سرپیچی می تواند نشریه مورد نظر را از امتیازات ومزایای موجودت سلب کند. در این حلقه اگر چه تعامل میان عموم ورسانه کم است ولی پر نفوذ بودن شورا کاملاً محسوس می باشد .
در آخرین حلقه از این حلقه های سه گانه (سرکشی) نشریه هیچ گونه توجهی به اعتراضات وشکایات مخاطبان وشورا را ندارد. چرا که احساس می کند درج اصلاحیه‌های فراوان از تعداد مخاطبان آن نشریه می کاهد .در بخش پایانی این پایان نامه سعی شده است پیشنهاداتی درزمینه تدوین بهتر مقررات واصول اخلاق حرفه ای به خصوص در تهیه اصول شورای مطبوعاتی ارائه شود .
به طور کلی در این پایان نامه محقق توانسته ضمن بررسی اصول اخلاق حرفه ای ومقررات شوراهای مطبوعات جهان از ابتدا تا حال،عملکرد وکارکرد های آنان را در سه حلقه خود انضباطی،داوری وسرکشی جای دهد که براساس هریک از این حلقه ها می توان درجه آزادی، استقلال واخلاق حرفه ای رسانه ها ومیزان تعامل میان رسانه‌ها عموم مردم وشوراها وهمین طور نوع نظام حقوقی،سیاسی واقتصادی وفرهنگی را درکشوری دریافت،واین یعنی یک کشف جدید در حوزه ارتباطات ودنیای روزنامه‌نگاری حرفه ای .

مبانی استقلال حقوقی حرفه روزنامه نگاری(نظر سنجی از روزنامه نگاران مطبوعات تهران)/پایان نامه کارشناسی ارشد/حسن نمک دوست تهرانی/دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی/77-1376
اساس کار این پایان نامه در واقع بر نظر سنجی از روزنامه نگاران تهرانی در مورد استقلال حرفه روزنامه نگاری استوار است ودر دو جلد تهیه وتدوین گردیده است که به طور کلی در این جلد تلاش شده است تا با مروری بر مبنای نظری موضوع (استقلال حقوقی حرفه روزنامه نگاری دیدگاه ونظرات روزنامه نگاران شاغل در واحد‌های مطبوعاتی تهران) در این باره بدست آید ومتغیرهای تاثیر گذار براین دیدگاه ونظرات روزنامه نگاران شاغل در واحدهای مطبوعاتی تهران در این باره بدست آید و متغیرهای تاثیر گذار براین دیدگاه شناسایی وارزیابی گردد .
در این پایان نامه ودر جلد اول محقق ضمن بررسی ضرورت های حرفه روزنامه نگاری وپیشینه های تاریخی استقلال حرفه ای روزنامه نگاری سعی نموده با اشاره«روزنامه نگار حرفه ای» عوامل مرتبط با این واژه اعم از:تعریف روزنامه نگاری حرفه ای، محل وموسسه انجام فعالیت روزنامه نگاری، حقوق مولف و نویسنده در روزنامه های ایران وکارت هویت حرفه ای روزنامه نگاری در کشورهای:سوئد،فرانسه،انگلستان وایران را مورد ارزیابی قرار دهد .
از جمله اساسی ترین بخش های این پایان نامه بررسی وضعیت اشتغال روزنامه نگاران در ایران، ضوابط شغلی واستخدامی آنان، انواع قراردادهای کار روزنامه نگاری، سهیم بودن در مالکیت روزنامه ها ومشارکت در مدیریت واحدهای مطبوعاتی می باشد .از دیگر بخش های مهم این پایان نامه بخشی است با نام مقررات حقوقی ویژه رسیدگی به جرائم مطبوعاتی که در آن به انواع جرایم مطبوعاتی ونحوه رسیدگی در برخی کشورها از جمله ایران پرداخته شده است .
در ادامه ودر جلد دوم این پایان نامه که به نام «پیوست ها» می باشد،محقق سعی نموده ضمن بررسی اتحادیه ها وفدراسیون های مطبوعاتی در کشور های سوئد،ایران،فرانسه وانگلستان به ساختار سازمانی وتشکیلاتی حرفه روزنامه نگاری،وضعیت حقوق ودستمزد روزنامه نگاران،وضعیت صندوق های حمایت از روزنامه نگاران وشرایط مادی ومعنوی در حمایت از حق وحقوق مادی ومعنوی روزنامه نگاران در این کشور ها بپردازد. ضمن اینکه در ادامه به چند اظهار نظر اصحاب مطبوعات ایران در زمینه اخلاق واستقلال حقوقی حرفه روزنامه نگاری پرداخته شده است که بصورت پرسش وپاسخ می باشد .
بخش انتهایی پایان نامه اظهار نظر روزنامه نگاران شاغل در روزنامه های تهران در مورد وضعیت شغلی واستقلال حقوقی حرفه شان می باشد که بصورت آمار وارقام در دسترس قرار گرفته است که چند مورد به صورت نمونه آورده می شود : از میان پاسخ دهندگان 56% با تعیین ضابطه ها ومقررات حقوقی خاص وهماهنگ کردن حقوق روزنامه نگاران در کل واحد های مطبوعاتی موافق 74% تا حدودی موافق و79 درصد مخالف بودند .همچنین این نظر سنجی ها نشان داده است که وضع مقررات قانونی مربوط به استقلال حرفه روزنامه نگاری برای تقویت ورفع مشکل این حرفه وهمچنین وجود تشکل حرفه ای وحمایت از حقوق مولف بیشتر مورد توجه روزنامه نگاران تهرانی قرار دارد،وهمچنین روزنامه نگاران تهرانی فقدان تشکیلات منسجم فراگیر برای دفاع از حقوق روزنامه نگاران وعدم تامین اقتصادی کامل روزنامه نگاران از طریق حرفه روزنامه نگاری را از مهمترین عوامل آسیب رسان به استقلال حرفه ای خود دانسته اند .
آنان همچنین مشکلات اقتصادی ونبود امنیت شغلی را مهمترین دغدغه حرفه خودشان دانسته اند. از نظر آنان دفاع از حقوق روزنامه نگاران در برابر دولت مهمترین هدفی است که انجمن مطبوعات باید در پی آن باشد. روزنامه نگاران تهرانی همچنین عدم آگاهی از مسائل حرفه ای ونقش تشکیلات حرفه ای برای بر طرف کردن این مسائل را مهمترین مانع موفقیت حرفه ای روزنامه نگاران دانسته اند .
ودر پایان باید گفت این پایان نامه به ما نشان می دهد که برخلاف پیش داوری های مردم، جامعه روزنامه نگاری اختلاف بنیادین بر مسائل حرفه ای خود ندارد .
در واقع گفتگو در باره نقطه نظرات مشترک اما ناپایداری روزنامه نگاران درباره مسائل حرفه ای نخستین گام در راه دستیابی به استقلال حقوقی حرفه روزنامه نگاری می باشد .

اصول اخلاق حرفه ای روزنامه نگاری از دیدگاه روزنامه نگاران ایران/علی خان احمدی/پایان نامه کارشناسی ارشد/دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی/76-1375
این پایان نامه براساس یافته های حاصل از نظریات روزنامه نگاران ایرانی در زمینه اصول اخلاق واستقلال حرفه ای روزنامه نگاری وضوابط وقواعد حاکم بر آن روزنامه نگاری ایران استوار است .
محقق در ابتدای این پایان نامه هدف از این تحقیق را آشنایی با چگونگی مسئولیت اجتماعی روزنامه نگاران ایرانی در قالب مبارزه چشم گیر تاریخی در راه استقلال وآزادی از آغاز تا کنون وشناخت ضوابط ومقررات خاص به عنوان اصول اخلاق حرفه روزنامه نگاری از دیدگاه روزنامه نگاران کشور دانسته است .
محقق در ابتدای این تحقیق ضمن بررسی کارکردهای اجتماعی روزنامه نگاری دشواریهای اساسی این حرفه را همچون حقوق وجرایم مطبوعاتی سانسور واستقلال حرفه ای آن را مورد ارزیابی قرار داده است .
در ادامه محقق سعی نموده است ضمن بررسی نظام تشکیلات صنفی مطبوعاتی در ایران ووظایف شورای مطبوعات، به ارزیابی سیر مراحل اساسی روزنامه نگاری در ایران در چند دوره تاریخی که از دوره قاجار تا دوران پس از پیروزی انقلاب را در بر می گیرد بپردازد. محقق در این بخش نشان می دهد که چگونه روزنامه نگاران وروزنامه نگاری در ایران در طول دهه های گذشته دستخوش کج فهمی ها وپیش داوریهای خود خواهانه حاکمان واطرافیان شان قرار داشته اند .
در بخش دیگری از این پایان نامه محقق به بحث وبررسی پیرامون پیشینه تاریخی اخلاق حرفه ای روزنامه نگاری ورعایت آن در کشور های دنیا وکوشش سازمانهای بین المللی چون:فدراسیون بین المللی روزنامه نگاران واتحادیه های روزنامه نگاران اروپایی در زمینه تدوین قواعد اخلاق حرفه ای روزنامه نگاری پرداخته است . در ادامه محقق نشان می دهد که در حال حاضر تعداد کشورهایی که خود را ملزم به رعایت اصول اخلاق حرفه ای روزنامه نگاری وقواعد حاکم بر آن می داند به 75 کشور نمی رسد. اصولی که در مواردی چون:دفاع از آزادی مطبوعات، احترام به زندگی خصوصی افراد، اصلاح اخبار نادرست،حفظ اسرار حرفه ای و.... مشترک هستند .
در بخش پایانی پایان نامه از میان اصول اخلاق حرفه ای روزنامه نگاری سیزده اصول که معرف دیدگاه های مختلف در زمینه اصول اخلاق حرفه ای در سطح بین المللی منطقه ای وملی در کشورهای مختلف می باشند تشریح وتحلیل شده است وفلسفه وجودی، کارکردهای آنان ونقش کنترلی آنان در تصمیم گیری روزنامه نگاران مورد ارزیابی قرار گرفته است .
در ادامه این بخش چکیده یافته ها ونتایج حاصل از نظریات روزنامه نگاران ایرانی به صورت آماری ارائه داده شده است .در پایان این پایان نامه پیشنهاداتی به منظور حل برخی از مشکلات پیش روی روزنامه نگاران ایرانی اشاره شده است .

بررسی حقوقی ومسئولیت های حرفه روزنامه نگاری/محبوبه ملک لو/پایان نامه کارشناسی ارشد/دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی/76-1375
در ابتدای این پایان نامه پس از بررسی مبانی نظری تحقیق چون:استقلال حرفه ای روزنامه نگاران، انتقاد روزنامه نگاران از مطبوعات، نظام مطلوب مطبوعاتی از دیدگاه روزنامه نگاران ایرانی،استقلال حرفه ای وامنیت شغلی روزنامه نگاران،به بررسی روند آزادی مطبوعات وکوشش برای رسیدن به آن در شرق وغرب پرداخته است. محقق در این بخش به مراحلی که برخی کشورهای غرب وشرق چون:آلمان،فرانسه وایران در زمینه آزادی مطبوعات وحق انتشار آزادانه مطالب طی نموده اند،اشاره نموده است. مراحلی که در کشورهای غربی بر خلاف ایران از قرن 17 میلادی آغاز شد،هر چند تا رسیدن به مرحله ثبات کامل چندین دهه طول کشید. وی نشان می دهد که چگونه نبود امکانات مالی ورفاهی همواره در افت کیفی وکمی مطبوعات بوده است .
در ادامه ودر بخش دیگری از این پایان نامه به ارکان وعناصر آزادی مطبوعات همچون: عدم ضرورت اجازه انتشار برای نشریات،ممنوعیت سانسور، پیش بینی دقیق جرایم مطبوعاتی توسط قانون گذار، لزوم رسیدگی به جرایم مطبوعاتی در حضور هیئت منصفه پرداخته شده و وضعیت حقوق مادی ومعنوی روزنامه نگاران در 10 کشور فرانسه، انگلستان، آلمان، سوئیس، نروژ، ترکیه، ژاپن، روسیه، آفریقای جنوبی وایران مورد ارزیابی قرار داده است .
در بخش دیگری از این پایان نامه محقق ضمن تقسیم حقوق حرفه ای روزنامه نگاران به دو بخش مادی ومعنوی حقوق مادی را شامل:حقوق ودستمزد،صدور کارت هویت حرفه ای،بیمه،بازنشستگی نظایر آنها دانسته است وحقوق معنوی روزنامه نگاری را نیز شامل:استقلال حرفه ای روزنامه نگاران،فعالیت های آزادانه تشکل های مطبوعاتی،قید وجدانی،حقوق مولف،امنیت شغلی ودسترسی آزادانه روزنامه نگاران به اطلاعات و منابع خبری دانسته است .
محقق اضافه می کند که در قانون مطبوعات کنونی بسیاری از این حقوق مادی ومعنوی مورد دقت تحت نظر خاص قرار گرفته است .وی در ادامه ضمن اشاره به مشقات ومشکلات حرفه روزنامه نگاری ونبود امنیت کافی این شغل به موردی اشاره می کند که در آن روزنامه نگاران به خاطر تهیه گزارشات ومطالب،توسط مسئولان روزنامه توبیخ می شوند ویا تنزل درجه پیدا می کنند ویا اینکه به خاطر از دست ندادن شغل وحرفه شان مجبور می شوند بر خلاف خط فکری شان وگاه برخلاف مسئولیت اجتماعی ورسالت روزنامه نگاری به تهیه مطالب دلخواه سردبیر ویا دیگرمدیران روزنامه بپردازند که هیچ گاه با آن موافق نیستند .
نگارنده در ادامه اشاره می کند که چنانچه تدابیری اساسی برای تامین امنیت شغلی وحرفه ای روزنامه نگاران ایرانی اندیشیده نشود،بتدریج بر رشد فرهنگی جامعه تاثیر گذاشته وروند صعودی آن را با مانعی جدی مواجه خواهد ساخت .
محقق در بخش پایانی پایان نامه مسئولیت ها واصول اخلاق حرفه روزنامه نگاری را به دو بخش مسئولیت های حقوقی ومسئولیت های اخلاقی تقسیم می کند. وی مسئولیت های حقوقی را به عنوان مسئولیت هایی در نظر می گیرد که نحوه فعالیت وعملکرد روزنامه نگاران را در چارچوب محدودیت های حقوقی وقانونی مشخص می سازند وعدم رعایت آنها جرم محسوب می شود ومسئولیت اخلاقی را شامل اصولی می داند که رعایت آنها می تواند ضمن فراهم نمودن فضایی سالم ومناسب برای فعالیت روزنامه نگاری استقلال فردی،سلامت اخلاقی جامعه را تضمین می کند .محقق در پایان به تجزیه وتحلیل یافته های تحقیق حاصل از دیدگاه های روزنامه نگاران تهرانی پرداخته وپیشنهاداتی را به عنوان راهکار بهبود جریان حاکم بر فضای اصول اخلاق حرفه روزنامه نگاری ارائه می دهد .

جایگاه حقوقی رسالت رسانه ها/دکتر محسن اسماعیلی:پژوهش وسنجش،سال دهم،شماره 35،پاییز 1382
این مقاله به بررسی پاره ای از قوانین ملی وبین المللی در زمینه حدود اختیارات رسانه های جمعی وبرخی تاثیرات آموزه های دینی بر کار کرد رسانه ها می پردازد .
در ابتدای این مقاله نگارنده ضمن تشریح نظریه هنجاری رسانه ها لزوم سازگاری آنها با ارزشهای خاص هر جامعه در دو حوزه علوم ارتباطات وحقوق را مورد بررسی قرار می دهد. به نظر نویسنده ابداع نظریه بی طرفی ذاتی رسانه ها نسبت به ارائه اخبار واطلاعات،مشکوک ودارای انگیزه های سیاسی است چرا که هدفمند بودن فعالیت های رسانه ای وتلاش برای ایجاد نظام فکری وارزشی از وظایفی است که در علوم ارتباطات بر آن تاکید شده است همان گونه که مخاطبان برای گزینش رسانه مورد علاقه ورضایت خودشان حق دارند،رسانه ها نیز حق دارند برای اشاعه وانتشار افکار واطلاعات مورد قبول خود تلاش کنند ضمن اینکه وظیفه آموزش ورهبری وراهنمایی افراد جامعه رسالت مند بودن فعالیت رسانه ها تایید می کند .
در حقوق ایران نیز قانون گذاران مسئولیت اجتماعی والهی برای رسانه ها قائل شده ومتذکر شده اند که رسانه های جمهوری اسلامی باید در خدمت اشاعه فرهنگ اسلامی، برخورد سالم اندیشه ها، ارائه آگاهی های مکتبی سیاسی واجتماعی، افشای توطئه های دشمنان داخلی وخارجی وفراهم آوردن زمینه های رشد انسانی تا مرحله وظیفه الهی باشند. ازدیدگاه قانون اساسی آزادی رسانه ها تا جایی پذیرفته می شود که در چارچوب قابل قبول شرعی باشند.
در بخش دیگری از این مقاله تاثیر دین بر محتوا وکارکرد رسانه ها مورد بررسی قرار گرفته است. در این بخش نویسنده معتقد است که التزام به آموزه های اخلاقی ودینی مسئولیت زا وموجب پیدایش تعهداتی است که به تحرک بیشتر رسانه ها می انجامد. به نظر نویسنده عدالت طلبی،امر به معروف ونهی از منکر،دفاع از مظلومان ونصیحت وخیر خواهی برای مومنان به رسانه ها خبر نگاران متعهد اجازه سکوت ومماشات نمی دهد،بلکه جستجو،تبلیغ،فریاد وتشویق جامعه به اقدام را وظیفه حتمی آنها می داند .

حدو مرز استقلال مطبوعاتی/بتول خدابخش،فصلنامه رسانه،سال سوم،شماره دوم،تابستان1371
نویسنده در ابتدای این مقاله به مسئله پول وتاثیر آن بر زندگی روزنامه نگاران اشاره می کند وتوضیح می دهد که آنها ضمن آگاهی از هزینه چاپ وپخش آگهی نگران در آمدهای خود وهزینه هایی که برای تهیه وانعکاس اخبار متقبل می شوند،هستند ومضامین مطبوعات به طور مستقیم همپای منافع کسانی است که تامین کننده مالی مطبوعات بوده اند. در این بین همواره پرداخت کننده دستمزدها ناشناخته باقی می مانند که این امر به افسانه استقلال مطبوعات می افزاید،که البته نحوه این پرداخت ها از طریق چهار الگوی:دولتی،تبلیغاتی،منفعتی وغیر دولتی صورت می پذیرد که بیشتر پرداخت ها آمیزه ای از این چهار الگو می باشد .
به عقیده نگارنده در تمامی این الگو ها به نوعی سایه دولت احساس می شود وتفاوت ها در میزان ومحدوده استقلالی است که دولت ها تعیین می کنند .
نویسنده اعتقاد دارد طبیعت مطبوعات ملی است بنابراین فشار وارد آوردن بر آن برای تبدیل کردن آن به یک سیستم کلاسیک ومنظم یک اشتباه بزرگ است .نگارنده در ادامه به سیستم پرداخت هادر ایالات متحده وروسیه ومقایسه بین آنها پردازد ومعتقد است هیچ روزنامه،نشریه،یا مرکز پخش رادیویی وتلویزیونی از حدو مرز استقلالی که قابل قبول پرداخت کننده هاست فراتر نمی روند که این حدومرز ها بسیار تغییر پذیرند واستفاده از قوانین مشخص مثل یک خط کش،برای دسته بندی موارد پویا ومتغیر امری اشتباه می باشد بلکه بهترین راه – اگر چه ناقص باشد – به کاربردن درجات وسلسله مراتب است