فرهنگ رسانه
فصلنامه تحلیلی و پژوهشی ارتباطات اجتماعیفرهنگ رسانه
فصلنامه تحلیلی و پژوهشی ارتباطات اجتماعی«ضد جریان» در ارتباطات سیاسی
گفتگو با دکتر سمتی استاد دانشگاه ایلی نویز شرقی آمریکا
دکتر مهدی سمتی استاد علوم ارتباطات دانشگاه ایلی نویز شرقی آمریکا اخیرا میهمان دفتر روزنامه خراسان در تهران بود. او که مدت ٢٢ سال در ایالات متحده تحصیل و تدریس کرده است برای یک برنامه مطالعاتی به ایران آمده است. دکتر سمتی دارای تالیفات متعددی از جمله عصر سی ان ان و هالیوود چاپ نشر نی در ایران و تئوری ارتباطات بین الملل، فرهنگ، رسانه و جامعه در ایران، مطالعات درباره تروریسم (هر ٣ کتاب به زبان انگلیسی) است. او در سفر اخیر خود به ایران نشست هایی در دانشکده صدا و سیما و دانشگاه امام صادق داشته که محور آنها تحولات جدید در عرصه ارتباطات و فرهنگ بوده است.
استاد دانشگاه ایلی نویز شرقی در نشست صمیمی با حمید ضیایی پرور خبرنگار خراسان به بحث درباره جایگاه وبلاگ ها و روزنامه نگاری شهروندی در آمریکا پرداخت
وی گفت: اکنون وبلاگ ها به رسانه ای موثر در جامعه سیاسی آمریکا تبدیل شده اند به طوری که حتی کاندیداهای ریاست جمهوری مجبورند به آنها توجه کنند، وبلاگ ها دارای انجمن های تخصصی برای خود بوده و هر از چند گاهی کنفرانس های بزرگ برگزار می کنند و در آن همه وبلاگ نویس های با گرایش خاص سیاسی شرکت می کنند و حتی کاندیداهای انتخاباتی و یا شخصیت های برجسته سیاسی در این کنفرانس ها شرکت کرده و سخنرانی می کنند چرا که رای وبلاگ نویس ها می تواند موثر باشد.
وی افزود: برخی وبلاگ های مشهور از آن چنان نفوذی برخوردارند که می توانند یک موضوع را برجسته کرده و توجه افکار عمومی را به خود جلب کنند.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: ویژگی دیگر وبلاگ های سیاسی در آمریکا شهرت بخشیدن و عمومی ساختن فیلم ها یا عکس های مستند منتشر شده بر روی وب سایت های اشتراکی مثل یوتیوب یا فلیکر است بر این اساس می توان گفت به طور کلی روزنامه نگاری شهروندی که در مقابل رسانه های جریان اصلی قرار دارد امروزه دارای نقش مهمی شده و توجه سیاستمداران و رسانه ها و محافل مختلف را به خود جلب کرده است.
وی همچنین به بررسی نقش وبلاگ ها در جامعه ایران پرداخت و گفت وبلاگ های فارسی در چند سال اخیر توانسته اند خود را در سطح جهانی مطرح کنند و این اتفاق عجیبی است که در سطح رسانه های اینترنتی در ایران رخ داده است و این پدیده می تواند از زوایای مختلف مورد بررسی اندیشمندان علوم ارتباطات ایران قرار گیرد.
دکتر سمتی در بخش دیگری از گفتگوی خود به بررسی تطبیقی موضوع تدریس علوم ارتباطات در دانشگاه های ایران و آمریکا پرداخت و گفت: در آمریکا در رشته های ژورنالیسم و ارتباطات حتی ممکن است فردی که تجربه فراوان در ژورنالیسم دارد اما مدرک تحصیلی اش فوق لیسانس یا حتی لیسانس هم نیست در دانشگاه تدریس کند این به آن معنا است که در چنین رشته هایی، تجربه کاری و عمل گرایی حرف اول را می زند لذا اکنون این بحث در دانشگاه های آمریکا مطرح شده که آیا در رشته ژورنالیسم، فرم و تکنیک مهم است یا محتوا و تخصص گرایی؟ یعنی برای مثال ممکن است فردی مدرک دکترای روزنامه نگاری را هم بگیرد، اما نتواند یک مقاله تخصصی روز بنویسد، اما در مقابل فرد دیگری بدون داشتن مدرک دانشگاهی بتواند بهترین مقالات و گزارش های ژورنالیستی را نگارش کند.
به همین علت دانشکده های برجسته ارتباطات در حال بازنگری متون درسی و روش تحصیلی خود برای تطبیق با این شرایط و به خصوص روزنامه نگاری اینترنتی هستند.
دکتر سمتی همچنین به موضوع سخنرانی خود در دانشکده صدا و سیما اشاره کرد و گفت: در دنیای ارتباطات سیاسی موضوعی به نام «ضد جریان» در حال مطرح شدن است.
جریان اطلاعات همیشه از شمال به جنوب بوده یا از غرب به شرق، حالا یک بحثی هست به نام ضد جریان یعنی از جنوب به شمال.
محصولات رسانه ای که از جنوب به شمال می رود مثل فیلم های هندی در اروپا و یا الجزیره و ... سوال این است که آیا این ضد جریان می تواند westernization را خنثی کند و یا easternization را ایجاد کند. گروهی به جای جریان غربی شدن از جهانی شدن globalization صحبت می کنند یعنی معنای منفی که در westernization هست را خنثی می کنند.
به گفته دکتر سمتی ما امروز در دنیا با global media events مواجهیم مثل جشنواره کن، اسکار، جام جهانی فوتبال و از این قبیل که همه مردم دنیا با فرهنگ های مختلف در آن شریکند. جهانی شدن جنبه های منفی هم دارد. مثل برخورد تمدن ها، این جهانی شدن یک نوع فرهنگ عامه جهانی global popular culture را ایجاد کرده است.
به گفته دکتر سمتی براساس تحقیقی که در عربستان انجام شده مشخص گردیده که در بسیاری از ارتباطات میان فردی در این کشور که به وسیله موبایل بوده موضوعات مبتذل رد و بدل شده است و این مقامات این کشور را نگران کرده است.
به گفته وی در موضوع جهانی شدن بحث دیگری که وجود دارد مهاجران هستند. این واژه اول برای یهودیان مقیم اروپا به کار رفت و حالا به نوعی برای همه مهاجران به کار می رود. اما مثلا افغانی های ساکن ایران مسئله شان جداست چون مسئله اصلی شان فقر است و این ها را نمی شود مقایسه کرد با جامعه ایرانی های مقیم آمریکا و یا هندی های مقیم لندن.
او گفت: بحث دیگری هست به نام geoliguistics مثلا ایرانی های سراسر جهان، یک جامعه اند، جامعه فارسی زبان، یا عرب ها با همه تفاوت هایی که دارند زبان عربی یکی از پیوندهای آنان است.
در نتیجه بحث geocultural در بازاریابی های رسانه ای در نظر گرفته می شود. جهانی شدن مرزهای ملی را مخدوش کرده و باعث deterritory شده است و براین اساس دیگر مفهوم محلی یا بومی شدن را مخدوش کرده است.
