فرهنگ رسانه

فصلنامه تحلیلی و پژوهشی ارتباطات اجتماعی

فرهنگ رسانه

فصلنامه تحلیلی و پژوهشی ارتباطات اجتماعی

نظام رسانه‌ای و حقوقی مطبوعات در نشریات کشور ( بخش دوم )

بخش دوم
چکیده مقالات



این بخش به چکیده مقالات، کتاب‌ها و پایان‌نامه‌های موضوع مورد بررسی اختصاص دارد. در این بخش چکیده و گاه خلاصه‌ای از یک مقاله، کتاب و پایان‌نامه که بتواند محققان را به کلیت موضوع آشنایی دهد، آمده است. این بخش شامل 18 مطلب از منابع مختلف می‌باشد. مطالب مذکور همگی از فصلنامه تخصصی وسایل ارتباط جمعی، رسانه، فصلنامه سنجش و پژوهش، کتاب نگاهی دیگر به اخلاق رسانه‌ای از مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها ، و چند پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی استخراج شده است.

اخلاق رسانه ای درآلمان/دکتر شیرمحمد روان
این مقاله بطور کل به اصول اخلاق حرفه ای حوزه رسانه در کشور آلمان وقوانین ومقررات موجود در این زمینه وچالش های پیش رو پرداخته است به عقیده نویسنده پس از احیای مجدد روزنامه نگاری در کشور آلمان به ندرت کسی نسبت به مسائل موجود مربوط به اخلاق حرفه ای روزنامه نگاری علاقه ای از خودشان نشان داده است وحتی از تدریس روزنامه نگاری هم که اخلاق شغلی به عنوان یک قانون کار تلقی نمی شود تا به امروز هم هیچ کتاب مرجعی وجود نداشته است که ویژگی های شغل روزنامه نگاری را براساس معیارهای شغلی توصیف کند .
نگارنده در ابتدای این نوشتار ضمن اشاره به قوانین ومقررات در زمینه آزادی بیان در کشور آلمان به تاسیس شورای مطبوعاتی آلمان اعضاء و وظایف این شورا می پردازد ومجموعه قوانین مطبوعاتی که توسط این شورا تعیین شده معیارهای حاکم بر آن را مورد ارزیابی قرار می دهد نویسنده معتقد است در این مجموعه قوانین چالش هایی مشاهده می شود که همواره میان سردمداران رسانه ای آلمان بر روی آن جدال وجود داشته است. به عنوان مثال طبق یکی ازاین معیارها در صورتی که روزنامه نگار آلمانی نتواند ویا نخواهد منبع خبری خود را اعلام کند،قانون خودداری از شهادت کاررا برای وی آسان خواهد کرد. نویسنده در ادامه با اشاره به تبلیغات در رسانه های آلمان اعتقاد دارد که تبلیغات از یک سو برای چشم انداز رسانه ها از اهمیت بالایی برخوردار است وحتی از اهمیت حیاتی برخوردار است. اما نمی توان این امر را نادیده گرفت که هر روز بیش از پیش اصول حقوقی واخلاقی در حیطه تبلیغات زیر پا گذاشته می شود. به اعتقاد نگارنده اتحاد غیر مجاز میان گردانندگان روزنامه وشرکت های پخش آگهی ها وهمچنین رونق بازار رشوه خواری میان روزنامه نگاران،اخلاق در رسانه های آلمان را کمرنگ کرده است. تا جائیکه کم کم مرزهای اخلاقی وحتی حقوقی نیز زیر پا گذاشته می شود .
نویسنده در پایان مقاله خاطر نشان می کند که فقط اخلاق برای رسانه هایی که مایل نیستند اعتبار خود را از دست بدهند بسیار ضروری است ورعایت معیارهای اخلاقی برای فعالیت روزنامه نگاری واجب است که برای پیشروی در این راه توجه به قیاس‌های بین المللی وآشناشدن با تجربیات مربوطه در سایر کشورها در هر صورت مفید خواهد بود .

اخلاق رسانه ای : نگرش بر مبنای فرایض اخلاقی نوشته پی جی سنی مان
این مقاله به موضوعاتی اخلاقی به طور اعم واخلاق رسانه ای به طور اخص می پردازد. نویسنده معتقدات در بحث رسانه ای نه تنها مانند همه حرفه ها رعایت اصول اخلاقی امری بسیار مهم است. بلکه به دلیل ماهیت رسانه ها وبرد آنها رعایت اخلاق ضروری تر است. بطور کلی نویسنده معتقد است در دنیای جدید هر حرفه ای مستلزم رعایت اخلاق همان حرفه است ورعایت آن در مرحله اول برای اصحاب مطبوعات ضروری است. در این مقاله نویسنده از لزوم تجدید نظر در اخلاق رسانه ای و روزنامه نگاری سخن می گوید. وی تاکید می کند روزنامه نگاران باید از رویکردهای تو امان امکان تفکر مجدد در باب موقعیت ها ومسائل اخلاقی وکشف روابط ضروری ماهیت آنها معانی آنها وتبعات اعمال اخلاقی از دیدگاه مسیحی را می تواند آشکار سازد .
این مقاله در قسمت های مختلف به موارد زیر می پردازد : اصول اخلاقی بنیادین،عینیت گرایی،نقض کردن اصل ترجیح دیگری بر خود،اخلاقی وغیر اخلاقی نظام فریضه ای وفرائض اخلاقی،انسانیت موجودات انسانی عمل انسانی مردم شناسی اجتماعی تعامل اجتماعی،نیاز وحق برخورداری از آگاهی،ترجیح دیگران در روزنامه نگاری وارزش اخلاقی روزنامه نگاران به عنوان افراد .
نویسنده در ادامه توصیه می کند روزنامه نگاران باید همیشه مردم ومخاطبان را در نظر داشته باشند وآنها را به جای خود بنشانند ارزش های خبری، نسبت گرایی،ترجیح دیگران برخود،توجه حقوق افراد ودامن نزدن به اختلاف ها،غفلت نکردن از ستمدیدگان وجرات وشهامت مهمترین مواردی است که نویسنده در بحث اخلاق رسانه ای آنها را مورد تاکید قرار می دهد وتوجه به آنها را برای روزنامه نگاران ضروری می داند .
سنی مان معتقد است روزنامه نگاران باید به افراد بشر به عنوان موجوداتی پاسخگو،مسئول،حاکم برخود ودارای اختیار خدمت کنند. روزنامه نگاران باید مسئولانه وپاسخ گویانه اطلاع رسانی ومانع انتشار اخبار نادرست باشند. موسسات روزنامه نگاری باید قانون واخلاق را رعایت کند وتمام هنجارهای پذیرفته شده را مدنظر قرار دهند .

اخلاق وجامعه:نیازهای خاص کارگزاران رسانه ها در آفریقای جنوبی
نوشته جی ان ردی

در این مقاله نویسنده مهمترین نیاز کارگزاران رسانه ها در آفریقای جنوبی را یک فرهنگ رسانه ای دموکراتیک می داند. یعنی فرهنگی که مبتنی بر رسانه های آزاد ومستقل جریان آزاد اطلاعات،تضمین حق برخورداری شهروندان از اطلاعات واحترام برای شان حرفه ای و وظیفه مستقل روزنامه نگاران نویسنده معتقد است اخلاق رسانه ای باید انعطاف پذیر باشد نه آنقدر که صرفا توجیه کننده شخصی کسانی باشد که می خواهند رفتار خود را اخلاقی جلوه دهند. از نظر ردی،اخلاق رسانه ای نهایتاً ضامن راستگویی،استقلال وانسانیت باشد .
نویسنده در این مقاله به فرهنگ رسانه ای دموکراتیک،نظام اخلاقی واصول آن می پردازد و نتیجه می گیرد مشکل رسانه های آفریقای جنوبی بی اعتمادی شدید به آنهاست،مشکلی که میراث تجاوز،تبعیض نژادی به آزادی مطبوعات است. از نظر این نویسنده کارگزاران رسانه ها برای کسب مجدد اعتبار وجلب اعتماد نیازمند خلق یک فرهنگ دموکراتیک رسانه ای پذیرش یک نظام اخلاقی که همگان بر آن متفق باشند و پایبندی به مجموعه ای از اصول راهنما هستند .


آیا رسانه ها جز وظایف قانونی خود،وظیفه اخلاقی هم دارند؟/سی.دبلیو.ون روبن
موضوع اصلی این مقاله این است که آیا رسانه ها باید از چاپ وانتشار مطالب بحث انگیز به علت پیش داوریهای بی دلیل یا حساسیت های ملی ومذهبی پرهیز نمایند یا خیر؟
نویسنده در ابتدای این مقاله ضمن اشاره به شورای مطبوعاتی آفریقای جنوبی ومصوبات کمیسیون رسیدگی به شکایات پخش رسانه ای در آفریقا،در پرداختن به این موضوع که آیا رسانه ها باید از انتشار مطلب بحث بر انگیز،صرفاً به خاطر تعصبات بی دلیل پرهیز نمایند،سه عرصه را مورد توجه قرار داده است:وقاحت نگاری،اظهارات خشونت آمیز وعرصه مذهب .
نگارنده در بررسی عرصه وقاحت نگاری که آن را به انتشار مطالبی با دست مایه های جنسی ومبتذل محدود می کند توضیح می دهد که تجربه کشورهای فراوانی ثابت کرده است که همواره انتشار مطالبی که آمیزه سکس وابتذال دارد در افزایش بروز جرایم جنسی در جامعه موثر است چرا که بیشترین تاثیر را در بین گروه سنی جوانان ونوجوانان می گذارد اما در این بین باید میان گروه سنی بزرگسال از یک طرف وکودکان ونوجوانان از طرف دیگر متمایز قائل شد. چرا که تا آنجا که به بزرگسالان مربوط می شود تنها مطلب مستهجنی را می توان وباید مشمول تعقیب قانونی دانست که بر مبنای شواهد متقاعد کننده از نظر دادگاه زیان بار تشخیص داده شود،در غیر اینصورت هیچ الزامی قانونی برای عدم انتشار مطالبی با دست مایه ها جنسی برای بزرگسالان وجود ندارد .
اما از طرف دیگر می توان استدلال کرد که وظایف اخلاقی رسانه ها ایجاب می کند که از انتشار مطلب مستهجن ومبتذل حتی اگر دلیلی برای نشان دادن زیان بار بودن آنها وجود نداشته باشد خودداری کنند. نویسنده در ادامه توضیح می دهد که انتشار این مطلب برای کودکان علاوه بر محدودیت قانونی به دلیل مسئولیتهای اخلاقی (وجدان) عواقب بی شماری در پی دارد وباید با آن بر خورد قانونی شود. بنابراین در این زمینه مهم ترین مسئله قبل از انتشار ایجاد محدودیت های سنی وطبقه بندی مطالب وبرنامه ها براساس گروههای سنی می باشد .
در ادامه نگارنده در بررسی عرصه گفتار خشونت آمیز،ضمن تاکید به لزوم بر خورد قانونی با رسانه هایی که هرگونه گفتار خشونت آمیز ونژاد پرستانه را تبلیغ می کنند،به چند مورد
پرونده رسانه ای در این زمینه که در کشور های ایالات متحده وکانادا داده است به عنوان نمونه اشاره می کند ونشان می دهد که در چند مورد رسانه ها چگونه تبرئه شدند
وعمل آنها در انتشار مطلب خشونت آمیز بدلایلی مثبت ارزیابی شد. وی در انتهای این بحث خاطر نشان می سازد صرف انتشار مطلب خشونت آمیز ویا نژاد پرستانه تخلف مصوب نمی شود،بلکه آنچه اهمیت دارد تبلیغ مستمر این گونه مطلب است .
نویسنده در ادامه ودر بررسی عرصه مذهب توضیح می دهد بدلیل حساسیت های زیادی که در بین اغلب جوامع در این مورد وجود دارد وظیفه اخلاقی رسانه ها ایجاب می کند که دقت وتوجه بیشتری در انتشار هرگونه مطلب مذهبی داشته باشند واز دامن زدن به تنش های موجود در جامعه که ممکن است بین گروههای مختلف وجود داشته باشد بپرهیزند،هرچند که انتقاد کردن حتی در مورد مسائل مذهبی از جمله عناصر آزادی در عرصه اطلاع رسانی می باشد .
نگارنده در پایان این مقاله به این نتیجه می رسد تازمانی که حق دسترسی جامعه به اطلاعات گوناگون به سبب وجود قواعد ومقررات قانونی به خطر نیاقتاده است،انسان تنها می تواند برای رسانه ها که خود بخشی از جامعه هستند احترام قائل باشد وی در پایان به مصوبه شماره 1003 اجلاس اروپا به سال 1993 اشاره می کند که در آن به نحو چشمگیری تصریح شده است:رسانه ها علاوه بر حقوق و وظایف قانونی خود،مسئولیتی اخلاقی در قبال شهروندان بر عهده دارند،که در عصر حاضر همواره باید مورد تاکید قرار بگیرد. عصری که در آن اطلاعات وارتباطات در شکل دادن به نگرش های شخصی شهروندان و زندگی دموکراتیک تاثیر بسزایی دارند .
نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد